Soorten bronnen
Vooraf
Waar komt onze informatie over vroeger eigenlijk vandaan?
Er zijn veel soorten bronnen die ons iets vertellen of laten zien van het verleden. Van oeroude voorwerpen tot pas verschenen boeken. Zonder bronnen is er geen bewijs voor al die mooie verhalen!
Aan het eind van deze opdracht kun je
- benoemen welke soorten bronnen er zijn voor onze kennis over vroeger.
- in eigen woorden uitleggen waarom het belangrijk is om bronnen goed en kritisch te onderzoeken.
- zelf voorbeelden van bronnen zoeken voor een werkstuk over het verleden.
De antwoorden op deze vragen schrijf je in je schrift of typ je in OneNote.
Opdracht 1
Hiërogliefen
We beginnen met een voorbeeld van een beroemde bron, die ons veel nieuwe informatie gaf over het oude Egypte.
Soorten bronnen
Tegenwoordig weten we heel veel over het leven van de oude Egyptenaren, dankzij de ontdekking van de Steen van Rosetta. Deze steen is nu nog te zien in het British Museum in Londen.
De Steen van Rosetta is een geschreven bron: hij is bedekt met tekst.
Uit het oude Egypte kennen we ook veel ongeschreven bronnen, zoals piramides, mummies, stenen messen, enz. Deze geven ons ook informatie, maar lang niet zoveel als geschriften.
De Steen van Rosetta is ook een primaire bron: hij komt uit de tijd zelf waar de tekst over gaat. Primair betekent: eerste.
Er zijn ook veel secundaire bronnen over Egypte: dat zijn bronnen die later zijn geschreven, zoals een boek over Egypte uit 2002. Dat boek gaat wel over het oude Egypte, maar is niet in die tijd gemaakt zoals de Steen van Rosetta. Secundair betekent: tweede.
Opdracht 2
Bekijk de volgende foto's van historische bronnen goed.
Vraag je bij elke bron af: is dit een primaire of een secundaire bron?
Is dit een geschreven of een ongeschreven bron?
Een geraamte.
Wat voor soort bron?
- ongeschreven primaire bron
- geschreven primaire bron
- ongeschreven secundaire bron
- geschreven secundaire bron
Een bladzijde uit Darwins boek over o.a. het ontstaan van de mens door evolutie.
Wat voor soort bron?
- ongeschreven primaire bron
- geschreven primaire bron
- ongeschreven secundaire bron
- geschreven secundaire bron
Een pot uit de tijd van de hunebedbouwers.
Wat voor soort bron?
- ongeschreven primaire bron
- geschreven primaire bron
- ongeschreven secundaire bron
- geschreven secundaire bron
Foto van een vrouw die het leven van prehistorische mensen naspeelt.
Wat voor soort bron?
- ongeschreven primaire bron
- geschreven primaire bron
- ongeschreven secundaire bron
- geschreven secundaire bron
Een hunebed in Drenthe.
Wat voor soort bron?
- ongeschreven primaire bron
- geschreven primaire bron
- ongeschreven secundaire bron
- geschreven secundaire bron
Met runenschrift beschreven steen uit de middeleeuwen.
Wat voor soort bron?
- ongeschreven primaire bron
- geschreven primaire bron
- ongeschreven secundaire bron
- geschreven secundaire bron
Informatie op Wikipedia over de Vikingen.
Wat voor soort bron?
- ongeschreven primaire bron
- geschreven primaire bron
- ongeschreven secundaire bron
- geschreven secundaire bron
Reconstructie van het meisje van Yde, dat is gestorven omstreeks het begin van onze jaartelling en waarvan in 1897 het veenlijk werd gevonden in Drenthe.
Wat voor soort bron?
- ongeschreven primaire bron
- geschreven primaire bron
- ongeschreven secundaire bron
- geschreven secundaire bron
Bespreek je antwoorden met een klasgenoot.
Hebben jullie alle bronnen hetzelfde ingedeeld?
Begrippenlijst
Dit zijn voorwerpen uit het verleden zoals wapens, schilderijen, foto’s, beelden enzovoort. Dit type bron maakt dus niet gebruik van tekst en zijn dus overblijfselen uit het verleden die terug zijn de vinden in het heden.
zijn stukken tekst uit het verleden geschreven door historische personen. Deze teksten vertellen iets over hoe de schrijver tegen zijn wereld aankeek, oftewel het perspectief van de maker. Dit wereldbeeld is beïnvloed door de omgeving van de maker, oftewel zijn standplaatsgebondenheid. Een bron interpreteer je altijd binnen zijn tijdsperiode (context). Je kijkt dus ook vanuit de periode waaruit de bron stamt naar de bron, niet vanuit je eigen tijd.
Primaire bronnen zijn bronnen die gecreëerd zijn in het verleden door historische personen. Dit kan zowel bedoeld zijn als onbedoeld.
Secundaire bronnen beschrijven het verleden. Deze bronnen geven informatie over het verleden en worden gemaakt door onderzoekers of historici; vaak door primaire bronnen te bestuderen. In tegenstelling tot primaire bronnen, komen secundaire bronnen niet uit het verleden dat ze beschrijven. Een voorbeeld van een secundaire bron is een biografie over Karel de Grote.
Maak jouw eigen website met JouwWeb